Erzurum’un tarihî çeşmeleri belgesel niteliğinde videoda anlatıldı
Erzurum Valiliği, şehir merkezinde tescilli 175 tarihî çeşmeyi konu alan, belgesel tadında bir video paylaştı. Paylaşımda şehirdeki çeşmelerin kaynakları, yapısal özellikleri ve tarihî önemine vurgu yapıldı.
Kaynaklar ve tarihî arka plan
Erzurum'un tarihî dokusundaki çeşmeler, dağ suları ile yer sularından beslenmektedir. Palandöken Dağı eteklerinden toplanan sular, toprak künklerle 12 farklı güzergâhtan şehre getirildi; şehir içindeki yer suları ise 31 kaynaktan sağlanarak çeşmelerden akıtıldı. Şehir merkezindeki çeşmelerin büyük çoğunluğu 16-20. yüzyıl Osmanlı dönemine tarihlense de, Çifte Minareli Medrese cephesindeki çeşme 13. yüzyıl sonları ile 14. yüzyıl başlarına tarihlenerek Anadolu Selçuklu mimarisinin ölçülü ve dengeli uygulamalarından biri olarak öne çıkmaktadır.
Su: Hayır ve medeniyet unsuru
Paylaşımda suyun yalnızca bir ihtiyaç olmadığı, aynı zamanda toplum hayatında hayır ve hizmet olarak görüldüğü vurgulandı. Medeniyetimizde su; mimariden sanata, temizlikten sağlığa kadar hayatın merkezinde yer almış; vakıflar, çeşmeler, sebiller ve hamamlar aracılığıyla toplumun her kesimine ulaştırılan su, hem maddî hem manevî bereketin simgesi olarak kabul edilmiştir. Türk-İslam sanatında çeşme kelimesinin kökeninin Farsça'daki "çeşm" (göz) sözcüğüne dayandığına da değinildi.
Belgeselde yer verilen bazı tarihî çeşmeler
Erzurum Valiliği tarafından hazırlanan belgeselde şu çeşmelere yer verildi: Abdullah Paşa Çeşmesi (Emir Şeyh Camii Çeşmesi), Akpınar Çeşmesi, Ali Paşa Camii Çeşmesi, Bakırcı Camii Çeşmesi, Cennet Çeşmesi, Cürübe Çeşmesi (Palandöken Meydan Çeşmesi), Çeşme Sokak Çeşmesi, Çeteci Abdullah Paşa Çeşmesi, Çifte Minareli Medrese Çeşmesi, Çortan Sokak Çeşmesi, Çukur Çeşme, Dabakhane Çeşmesi, Dede Ağa Çeşmesi, Dörtgüllü Çeşme, Eminkurbu Çeşmesi, Esatpaşa Camii Çeşmeleri, Feyzi Bey Çeşmesi, Gümüşgöz Çeşmesi, Gümüşmasat Çeşmesi, Habip Efendi (Sıvırcık) Çeşmesi, Hacı Cuma Camii Çeşmesi, Hacı Halil Sokak Çeşmesi, Hacılar Hanı Çesmesi, Hacı Kurban Çeşmesi, Hacı Mehmet Çeşmesi (Gürcü Kapı Çeşmesi), Hafız Çeşmesi, Hafız Hamza Çeşmesi, Halıcı Çeşmesi, Hüseyin Ağa (Hüso Ağa) Çeşmesi, İsmail Ağa Çeşmesi, Kadana Camii Çeşmesi, Kadıoğlu Çeşmesi, Kale Çeşmesi, Ketencizade Camii Çeşmesi, Kırkçeşme, Korukçu Sokak Çeşmesi, Kümbet Çeşmesi, Mehdi Efendi Mahallesi (Hacı Ömer Ağa) Çeşmesi, Mehmed Emin Ağa (Saksoncubaşı) Çeşmesi, Mehmet Kethûda Çeşmesi (Gürcü Mehmet Paşa Çeşmesi), Narmanlı Cami Çeşmesi, Osman Ağa (Komser) Çeşmesi, Ömer Paşa Çeşmesi, Pervizoğlu Camii Çeşmesi, Rauf Paşa Namazgâh Çeşmesi, Soğuk Pınar Çeşmesi, Şabahane Çeşmesi (Şafiiler Çeşmeleri), Şeyhler Camii Çeşmesi, Yazıcızâde Çeşmesi, Yukarı Mumcu Çeşmesi ve Zeynel Çeşmesi.
ERZURUM ŞEHİR MERKEZİNDE TESCİL EDİLMİŞ 175 TARİHÎ ÇEŞME BULUNUYOR. ERZURUM VALİLİĞİ BU ÇEŞMELERLE İLE İLGİLİ BELGESEL TADINDA BİR VİDEO PAYLAŞTI.
