Erhürman’dan Kıbrıs’ta çözüm için 10 maddelik paket
KKTC Cumhurbaşkanı, ilk yüz yüze görüşmeyi değerlendirdi
Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti Cumhurbaşkanı Tufan Erhürman, Lefkoşa ara bölgedeki Birleşmiş Milletler konutunda yaptığı görüşme sonrası düzenlediği basın toplantısında, Güney Kıbrıs Rum Yönetimi lideri Nikos Hristodulidis ile BM gözetiminde gerçekleştirdikleri ilk toplantıda on maddelik bir öneri paketi sunduğunu açıkladı.
Erhürman, toplantıda Cumhurbaşkanlığı Müsteşarı Mehmet Dânâ ile birlikte bulunduğunu, BM Genel Sekreteri’nin Kıbrıs Özel Temsilcisi ve UNFICYP Misyon Şefi Khassim Diagnenin hazır bulunduğunu, Maria Angela Holguin’in ise video konferansla daha sonra katıldığını belirtti. Erhürman, Hristodulidis ile baş başa yaklaşık 15 dakika görüşme yaptıklarını aktardı.
5 Aralık ve 6 Aralık tarihlerinde Holguin’in sırasıyla Erhürman ve Hristodulidis ile ayrı ayrı görüşeceğini, ardından üçlü bir görüşmenin planlandığını söyleyen Erhürman, temsilcilerin sık sık bir araya gelerek çalışacağını ve gerektiğinde Hristodulidis ile erken görüşebileceklerini ifade etti. Erhürman, adada hâlihazırda bir çözüm atmosferi bulunmadığını ve bunun oluşturulması için çaba gerektiğini vurguladı.
Cenevre ve New York’ta konuşulanların sürdürüleceği
Erhürman, eski KKTC Cumhurbaşkanı Ersin Tatar ile Hristodulidis’in Cenevre ve New York’ta ele aldığı konuların masada olduğunu, orada kalınan yerden devam edileceğini belirtti. Yeni bir 5+1 toplantısına gidilmeden veya Holguin gelmeden önce belli başlı konularda uzlaşı sağlanmasının pozitif bir atmosferi beraberinde getirebileceğini söyledi.
On maddelik öneri paketi
Erhürman, çözüm atmosferini güçlendirmeye yönelik tekliflerin öncelikli başlıklarını şöyle sıraladı:
1. Karma evliliklerden doğan çocukların vatandaşlık hakları, karma evlilik eşlerinin güneyde ehliyet kullanabilmesi ve burada doğan çocukların güneye geçişine ilişkin düzenlemeler.
2. Metehan’daki geçiş noktalarında kabin sayısının üçe çıkarılması, sürekli görevli bulundurulması ve Bostancı ile Derinya’da seyrüsefer izni verilmesi talebi.
3. Gençlik Teknik Komitesi kapsamında 14 yaş altı takımların karşılıklı dostluk maçları düzenlenmesinin pozitif etki yaratacağı önerisi.
4. Kayıp Şahıslar Komitesi (KŞK) konularında iki liderin ortak ziyaretleri ile Avrupa Parlamentosu’ndaki uygulamaların yol açtığı sorunların giderilmesine katkı sağlanması; ayrıca yalnızca Rum kayıpları adına anıt yapılması girişimlerinin durdurulması gerektiği vurgusu.
5. Mülkiyetle ilgili tutuklama ve yargılama süreçlerinin süreci zehirlediği, bu konuda çalışılması gerektiği uyarısı.
6. Yeşil Hat Tüzüğü ticaretinde yaşanan bürokratik engellerin ticaret hacmini düşürdüğü ve bu sıkıntıların giderilmesi gerektiği talebi.
7. Hellim üreticilerinin Euro Veritas ile yapılacak imzayı beklediği; imzanın gecikmesinin süreci aksattığı değerlendirmesi.
8. 2017 Crans Montana sürecinin ardından kurulan ve daha sonra kaldırılan AB Adhoc Komitesi’nin yeniden faaliyete geçirilmesinin çözüm sürecine katkı sağlayacağı önerisi.
9. Kıbrıs Türk ve Kıbrıs Rum güvenlik kuvvetleri arasında ara bölge ve sınırda yaşanan sorunlara zamanında müdahale edebilecek bir iletişim kanalı kurulması önerisi.
10. Metehan’daki yol genişletme çalışmasının başlangıcında iki liderin de hazır bulunmasının olumlu bir atmosfer oluşturacağı teklifi.
Erhürman, bu maddelerin ilk görüşmenin kapsamı olduğunu, elbette daha fazla konunun da ele alınabileceğini belirtti.
Metodolojik öneriler ve süreç
Erhürman, kapsamlı çözüm için dört maddelik metodolojik önerilerini BM yetkililerine ve Hristodulidis’e ilk kez resmi olarak sunduklarını, BM tarafından açıklanan ortak metnin kendi söylediklerini büyük ölçüde içerdiğini aktardı. Temsilcilerin sık sık bir araya gelip konuları sonuçlandırmak için çalışacağını, ihtiyaç halinde liderler olarak kendileri de görüşeceğini söyledi.
GKRY’nin 1 Ocak 2026’dan itibaren Avrupa Birliği Dönem Başkanlığını üstleneceğini hatırlatan Erhürman, Hristodulidis’in bu dönemde Kıbrıs sorununu öncelik olarak gördüğünü ve bu sürecin mazeret olarak kullanılmayacağı yönündeki beyanını olumlu karşıladığını belirtti.
5+1 toplantısı yaklaşımı
Erhürman, muhtemel bir 5+1 toplantısına boş ellerle gitmek istemediklerini, verimsiz bir toplantı yapılmasını istemediklerini ve bu düşüncelerini muhataplarına açıkça ilettiklerini söyledi. İlk görüşmede doğrudan tartışmanın yapılmasının doğru olmadığını, beyanların temsilci düzeyindeki görüşmelerde ele alınacağını ekledi.
KUZEY KIBRIS TÜRK CUMHURİYETİ (KKTC) CUMHURBAŞKANI TUFAN ERHÜRMAN, GÜNEY KIBRIS RUM YÖNETİMİ (GKRY) İLE GERÇEKLEŞTİRDİĞİ GÖRÜŞMEDE TARAFLAR ARASINDAKİ ÇÖZÜM ATMOSFERİ İÇİN 10 MADDELİK ÖNERİDE BULUNDUĞUNU BELİRTEREK, "TEMSİLCİLERİMİZ BU GÖRÜŞLERİMİZİN SONUCA ULAŞMASINI SAĞLAMAK İÇİN SIKLIKLA BİR ARAYA GELECEKLER. BU GÖRÜŞMELER İHTİYAÇ DOĞURURSA, HRİSTODULİDİS İLE BİZ DE BİR ARAYA GELECEĞİZ" DEDİ.
