Enerji içecekleri ve fast food çocuklarda karaciğer yağlanmasını artırıyor
Sivas Medicana Hastanesi Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Uzmanı Dr. Tuğçe Uçar, enerji içecekleri, gazlı içecekler, cips ve fast food tüketiminin çocuklarda karaciğer yağlanması riskini yükselttiğini belirtti. Dr. Uçar, çocukluk çağında tespit edilen yağlanmanın erken müdahale ile kontrol altına alınabileceğini ifade etti.
Karaciğer yağlanması nedir?
Karaciğer yağlanması, karaciğer hücrelerinde normalden fazla yağ birikmesiyle ortaya çıkan ve giderek yaygınlaşan bir sağlık sorunudur. Normalde karaciğerdeki yağ depoları karaciğer ağırlığının yüzde 5'ini geçtiğinde yağlanmadan söz edilir. Bu oran erişkinlerde yaklaşık yüzde 30-35, çocuklarda yüzde 7 ila 10 ve obez çocuklarda yüzde 30-40 civarındadır.
Nedenleri ve belirtiler
Hastalığın temel nedenleri arasında fazla kilo, insülin direnci ve sedanter yaşam yer alır. Yüksek früktoz içeren beslenme, işlenmiş gıdaların yoğun tüketimi, bazı ilaçlar ve toksinler de risk faktörleri arasındadır. Hastalığın belirgin bir belirtisi olmamakla birlikte bazı çocuklarda halsizlik, karın üst bölümünde dolgunluk hissi veya karaciğer büyümesine bağlı ağrı görülebilir. Tanı genellikle rutin testlerde karaciğer enzim yüksekliğinin tespit edilmesiyle konur; bazen batın ultrasonunda yağlanma tesadüfen saptanır. Dokuz yaş üzeri çocuklarda ALT testini tarama amacıyla kullanıyoruz.
Enerji içecekleri, gazlı içecekler ve fast food etkisi
Son dönemde özellikle enerji içecekleri, gazlı içecekler ve paketli meyve sularının yaygınlaşması çocukluk çağı karaciğer yağlanmasının artmasında rol oynuyor. Bu ürünler hem yüksek miktarda früktoz içeriyor hem de işlenmiş gıda kategorisine girdiği için karaciğerin oksidatif stresini artırarak yağlanmaya zemin hazırlıyor. Kalitesiz yağlarla hazırlanan fast food ürünleri ve beyaz un içeriği dislipidemiye yol açarak karaciğer yükünü artırıyor; artan oksidatif strese karaciğer yağlanmayla yanıt veriyor.
Erken müdahale ve öneriler
Dr. Tuğçe Uçar, çocuk yaşta tespit edilen karaciğer yağlanmasının erişkinlere göre daha kolay tedavi edilebildiğini vurgulayarak şunları söyledi: "Erken dönemde fark edip doğru beslenme ve yaşam tarzı değişiklikleriyle müdahale edersek, ileride Tip 2 diyabet, obezite ve kalp-damar hastalıklarının önüne geçmiş oluruz."
Ayrıca beslenme önerileri arasında kolin açısından zengin yumurta tüketiminin faydası belirtiliyor; haftanın en az 3-4 günü yumurta tüketimi yardımcı olabilir.
SİVAS MEDICANA HASTANESİ ÇOCUK SAĞLIĞI VE HASTALIKLARI UZMANI DR. TUĞÇE UÇAR
