Eğirdir’de yılda 20 bin tıbbi sülük kontrollü ortamda üretiliyor
Eğirdir Su Ürünleri Araştırma Enstitüsü (SAREM), Türkiye’nin ilk kamuya ait tıbbi sülük üretim merkezinde yürüttüğü faaliyetlerle sağlık alanına yönelik çalışmalarını sürdürüyor. Merkezde yılda yaklaşık 20 bin adet tıbbi sülük yetiştiriliyor ve üretim kontrollü, steril sistemlerde gerçekleştiriliyor.
Tesisin kapsamı ve üretim
Tarım ve Orman Bakanlığı tarafından 1987 yılında kurulan Enstitü, balıkçılık, kerevit, tıbbi sülük ve su kirliliği alanlarında çalışmalar yaparak iç sularda 21 ilde teknik destek sağlıyor. Enstitü bünyesinde yaklaşık 15 yıldır Hirudo verbana türü tıbbi sülüklerin yetiştiriciliği gerçekleştiriliyor. Üretilen sülükler bilimsel araştırmalarda ve tıbbi uygulamalarda kullanılmak üzere steril şartlarda hazırlanıp sektöre sunuluyor.
Araştırma ve resmi izin süreci
Tıbbi Sülük Araştırma ve Üretim Merkezi, 2000’li yılların başında başlatılan popülasyon çalışmaları sonucunda 2021 yılında tesisleşti ve aynı yıl Tarım ve Orman Bakanlığı'ndan yetiştiricilik izni aldı. Merkezde biyoloji, ekoloji, genetik, popülasyon dinamikleri, mikrobiyota ve hastalıklar gibi konularda araştırmalar yürütülüyor.
Su Ürünleri Yüksek Mühendisi Mehmet Pazar konuyu özetleyerek, "Enstitümüz yaklaşık 40 yılı aşkın süredir sorumluluk alanımızda yer alan Eğirdir iç sularına yönelik proje ve çalışmalar yürütmektedir... Bu nedenle merkezimizde tıbbi sülüklere yönelik çalışmalar sürdürülmektedir. Yaklaşık 15 yıldır devam eden bu çalışmalar, 2000’li yılların başında popülasyon araştırmalarıyla başlamıştır... Merkezde yılda yaklaşık 20 bin adet tıbbi sülük yetiştirilmektedir" dedi.
Sektöre katkı ve izleme amaçları
Pazar, merkezde yürütülen çalışmaların tıbbi sülük popülasyonlarını izlemek, olası azalışları tespit etmek ve nedenlerini araştırmak üzere tasarlandığını belirtti. Ayrıca merkez, sektörün ihtiyaç duyduğu steril sülüklerin üretimini sağlıyor; üretilen sülüklerin bir kısmı perakende satışa sunuluyor ve üniversitelerle ortak AR-GE çalışmaları yürütülüyor.
Uluslararası katılımlı çalıştay
SAREM tarafından 15-16 Nisan 2025 tarihlerinde Isparta’da düzenlenen Uluslararası Katılımlı Tıbbi Sülük Çalıştayı’na Türkiye’den ve yurt dışından bilim insanları, sektör temsilcileri ve kamu kurumları katıldı. Çalıştayda sülük biyolojisi, yetiştiricilik teknikleri, ticaret ve yasal düzenlemeler ele alındı.
Türler ve mevzuat
Dünya genelinde Hirudinea alt sınıfında yer alan 800’den fazla sülük türü bulunurken, bunlardan 15’inin tıbbi amaçlarla kullanıldığı belirtiliyor. Türkiye sularında Hirudo verbana ve Hirudo suliki türlerinin tespit edildiği kaydedildi. 2014 yılında yayımlanan Geleneksel ve Tamamlayıcı Tıp Uygulamaları Yönetmeliği kapsamında sülük tedavisi belirli kurallar çerçevesinde ve yalnızca yetkili merkezlerde uygulanabiliyor. Resmî verilere göre Türkiye’de tıbbi sülük avcılığına kota uygulanmakta, yetiştiricilik faaliyetleri ise bakanlık onayıyla yürütülmektedir.
Eğirdir'de yılda 20 bin tıbbi sülük kontrollü ortamda üretiliyor
