Eğirdir'de kontrol altında yılda yaklaşık 20 bin tıbbi sülük üretiliyor
Enstitünün misyonu ve tarihçesi
Eğirdir Su Ürünleri Araştırma Enstitüsü, Tarım ve Orman Bakanlığı tarafından 1987 yılında Isparta'nın Eğirdir ilçesinde kuruldu. Enstitü, balıkçılık, kerevit, tıbbi sülük ve su kirliliği başta olmak üzere yürüttüğü çalışmalarla iç sularda 21 ilde teknik destek sağlıyor. Tıbbi sülük üretimi ve popülasyon araştırmaları yaklaşık 2000'li yılların başında başlatıldı ve bu çalışmalar 2021'de bir merkez çatısı altında toplandı.
Tıbbi Sülük Araştırma ve Üretim Merkezi
SAREM bünyesinde kurulan Tıbbi Sülük Araştırma ve Üretim Merkezi, 2021 yılında Tarım ve Orman Bakanlığı'ndan yetiştiricilik izni aldı. Merkezde biyoloji, ekoloji, genetik, popülasyon dinamikleri, mikrobiyota ve hastalıklar gibi alanlarda araştırmalar yürütülüyor. Yaklaşık 15 yıldır yürütülen yetiştiricilik çalışmaları çerçevesinde merkezde steril ve kontrollü sistemlerde üretim yapılıyor.
Üretim kapasitesi ve kullanım alanları
Üniversitelerin veterinerlik, kimya, tıp ve eczacılık fakülteleri ile özel sektör ortaklıklarıyla sürdürülen çalışmalarda, yılda yaklaşık 20 bin adet tıbbi sülük üretiliyor. Üretilen sülükler kontrollü ve steril koşullarda yetiştirilerek bilimsel araştırmalarda ve tıbbi uygulamalarda kullanılıyor; bir kısmı perakende satışa sunuluyor.
Uzman açıklaması
Su Ürünleri Yüksek Mühendisi Mehmet Pazar çalışmalar hakkında şu ifadeleri kullandı: "Merkezde tıbbi sülük popülasyonlarına yönelik araştırmalar yürütülmekte, aynı zamanda sektörün ihtiyaç duyduğu steril sülüklerin üretimi gerçekleştirilmektedir. Merkezde yılda yaklaşık 20 bin adet tıbbi sülük yetiştirilmektedir."
Çalıştay ve iş birlikleri
SAREM tarafından 15–16 Nisan 2025 tarihlerinde Isparta'da düzenlenen Uluslararası Katılımlı Tıbbi Sülük Çalıştayı'na yurt içi ve yurt dışından bilim insanları, sektör temsilcileri ve kamu kurumları katıldı. Çalıştayda sülük biyolojisi, yetiştiricilik teknikleri, ticaret ve yasal düzenlemeler ele alındı. Merkez ayrıca üniversitelerin çeşitli bölümleriyle ortak AR-GE çalışmaları yürütüyor ve düzenlenen çalıştaylara akademisyenlerin katılımını sağlıyor.
Türler ve mevzuat
Dünya genelinde Hirudinea alt sınıfında 800'den fazla sülük türü bulunuyor; bunlardan 15'i tıbbi amaçlarla kullanılıyor. Türkiye sularında Hirudo verbana ve Hirudo suliki türlerinin bulunduğu kaydedildi. 2014 yılında yayımlanan Geleneksel ve Tamamlayıcı Tıp Uygulamaları Yönetmeliği kapsamında sülük tedavileri belirli kurallar çerçevesinde ve yalnızca yetkili merkezlerde uygulanabiliyor. Resmî verilere göre, Türkiye'de tıbbi sülük avcılığına kota uygulaması bulunuyor ve yetiştiricilik faaliyetleri bakanlık onayıyla yürütülüyor.
ISPARTA'NIN EĞİRDİR İLÇESİNDE FAALİYET GÖSTEREN EĞİRDİR SU ÜRÜNLERİ ARAŞTIRMA ENSTİTÜSÜ, TÜRKİYE'NİN İLK KAMUYA AİT TIBBİ SÜLÜK ÜRETİM MERKEZİNDE YÜRÜTTÜĞÜ ÇALIŞMALARLA SAĞLIK ALANINA YÖNELİK FAALİYETLERİNİ SÜRDÜRÜYOR.
