Diyarbakır'da dengbejlik geleneği genç kuşakla bağını zorluyor
Yaşlı izleyiciler çoğunlukta, kültür temsilcileri geleceğe dair kaygılı
Diyarbakır'ın uzun yıllardır sürdürülen sözlü anlatı geleneği olan dengbejlik, katılımcı profilinin değişmesiyle karşı karşıya. Kentte düzenlenen dengbej evleri ve dinletilerinde salonların büyük kısmını ileri yaş grupları doldururken, gençlerin bu geleneğe yönelmediği gözlemleniyor.
Kültür temsilcileri, gençlerin ilgisini çekememenin gelecekte bu mirasın sürdürülmesini tehlikeye atacağından kaygı duyuyor. Buna karşın dengbej evlerini çok sayıda yerli ve yabancı turist ziyaret ediyor; misafirlerin bölgenin bu özgün sözlü kültürünü tanıyarak ayrıldığı belirtiliyor.
Fesih Koç, dengbejlerin bölgeye gelenlere bu kadim geleneği tanıttığını vurgulayarak, geleneğin ana dil üzerinden taşındığını ve eski destanların, yaşanmış acıların, zulümlerin ve aşkların dengbejler sayesinde yaşatıldığını ifade etti. Koç ayrıca gelen ziyaretçilerden herhangi bir ücret talep edilmediğini, ne belediyeden ne de kendilerinden ücret alınmadığını belirtti ve önceliklerinin dilin ve kültürün yaşatılması olduğunu söyledi.
Koç, gençlere de çağrıda bulunarak dengbejlik geleneğini öğrenmeleri ve bu sözlü edebiyatın taşıdığı kültürel değerleri edinmeleri gerektiğini aktardı. Dengbejlik sözlerinde şeref, haysiyet, anne-babaya saygı ve zulme karşı duruş gibi unsurların bulunduğunu belirtti ve eski ustalardan öğrendiklerini yeni kuşaklara aktarmak istediklerini kaydetti.
Etkinliklere katılanlardan Batmanlı 32 yaşındaki Enes Çakar, dengbej söylemlerinden etkilendiğini söyleyerek, mekanda bir tarih ve gerçeklik duygusu olduğunu belirtti. Çakar, yaşıtlarını ve küçük kuşakları dengbej dinlemeye davet ederek bu deneyimi tavsiye ettiğini ifade etti.
Kültürel miras temsilcileri, dengbejliğin gelecek kuşaklara aktarılması için gençlerin katılımını artıracak adımlar atılması gerektiğini vurguluyor; ancak şu an için programlara katılımın ağırlıkla yaşlılardan oluştuğu görülüyor.
DİYARBAKIR’IN KÖKLÜ SÖZLÜ ANLATI GELENEĞİ OLAN DENGBÊJLİK, YENİ NESLİN İLGİSİNİ GİDEREK YİTİRİYOR. KENTTE UZUN YILLARDIR SÜRDÜRÜLEN DENGBÊJLİK ÇOĞUNLUKLA YAŞLILAR KATILIRKEN, GENÇLERİN BU KÜLTÜREL MİRASA YÖNELMEDİĞİ GÖZLEMLENDİ.
