BUÜ'nin CERN işbirliğiyle gazlı dedektör performansını artırma projesi
Bursa Uludağ Üniversitesi (BUÜ) Fen-Edebiyat Fakültesi Fizik Bölümü öğretim üyesi Prof. Dr. Özkan Şahin tarafından yürütülen "CERN-DRD1 İşbirliği Kapsamında Gazlı Detektörlerde Performans Geliştirme Çalışmaları" başlıklı proje, Türkiye Enerji, Nükleer ve Maden Araştırma Kurumu (TENMAK) tarafından desteklenmeye uygun bulundu.
Projenin süresi, bütçesi ve hedefleri
Proje Ocak 2026’da başlayacak ve 3 yıl sürecek. Proje için ayrılan bütçe 3 milyon TL olup, temel hedef gazlı dedektör teknolojilerinde performans artışı sağlayarak Türkiye’nin parçacık fiziği araştırma kapasitesini güçlendirmektir.
Çalışma kapsamı ve işbirlikleri
Projede gazlı parçacık detektörlerinin performansını artırmak amacıyla gelişmiş simülasyonlar ve yeni fizik modelleri geliştirilecek; hem CERN’de hem de BUÜ’de deneysel uygulamalar gerçekleştirilecektir. Prof. Dr. Özkan Şahin proje ilişkilerine dair şunları aktardı:
"Üniversitemiz ile CERN’in ilişkileri 2007 yılına dayanıyor. Üniversite, 2009 yılında RD51 İşbirliği’nin kurucu üyelerinden biri, 2024 yılında oluşturulan DRD1 İşbirliği’nin de kurucu üyesi olarak görev almayı sürdürüyor. Ben de BUÜ CERN-DRD1 Takım Lideri ve DRD1 bünyesindeki WG4 (Dedektör Fiziği Modelleme ve Simülasyon) çalışma grubunun yöneticilerinden biri olarak görev yapıyorum"
Genç araştırmacıların rolü ve altyapı iyileştirmeleri
Projede doktora öğrencisi Caner Sarı ve yüksek lisans öğrencisi Zeynep Karagöz araştırmacı olarak yer alacak. Genç araştırmacıların üç yıl boyunca teorik modelleme ve deneysel doğrulama süreçlerinde uzmanlaşarak ülkenin insan kaynağına katkı sağlaması hedefleniyor. Ayrıca 2014-2018 yılları arasında BUÜ bünyesinde kurulan Gazlı Detektör Araştırma Laboratuvarı projenin desteğiyle uluslararası standartlara taşınacak ve üniversitede birçok kritik deney ilk kez gerçekleştirilebilecek.
Stratejik etki ve sürdürülebilir teknolojiler
Projenin çıktılarının yalnızca yüksek enerji fiziğine değil; nükleer güvenlik, medikal görüntüleme ve erken uyarı sistemleri gibi stratejik alanlara da bilgi transferi sağlaması hedefleniyor. Ekip ayrıca çevre dostu yeşil gazlar (HydroFluoroOlefin vb.) üzerine kapsamlı analizler yapacak ve dedektör teknolojilerinde sürdürülebilir yaklaşımlar geliştirecek.
Elde edilecek bilimsel verilerin, CERN tarafından planlanan Future Circular Collider (FCC) ve benzeri uluslararası deneylerin hazırlık çalışmalarına katkı sunması bekleniyor.
Değerlendirme ve destek açıklamaları
Prof. Dr. Özkan Şahin daha sonra şunları ifade etti: "Bu destek, yalnızca üniversitemiz için değil, Türkiye’nin CERN projeleri içindeki görünürlüğü ve katkısı açısından büyük önem taşıyor. Elde edeceğimiz sonuçlar, hem genç araştırmacılarımızın yetişmesine hem de dünya ölçeğindeki dedektör teknolojilerinde yenilikçi yaklaşımlara zemin hazırlayacak"
BUÜ Fen-Edebiyat Fakültesi Dekanı Prof. Dr. Bilgin Osman ise proje ekibini tebrik ederek çalışmalarda başarı diledi.
BURSA ULUDAĞ ÜNİVERSİTESİ (BUÜ) FEN-EDEBİYAT FAKÜLTESİ FİZİK BÖLÜMÜ ÖĞRETİM ÜYESİ PROF. DR. ÖZKAN ŞAHİN TARAFINDAN YÜRÜTÜLEN "CERN-DRD1 İŞBİRLİĞİ KAPSAMINDA GAZLI DETEKTÖRLERDE PERFORMANS GELİŞTİRME ÇALIŞMALARI" BAŞLIKLI PROJE, TÜRKİYE ENERJİ, NÜKLEER VE MADEN ARAŞTIRMA KURUMU (TENMAK) TARAFINDAN DESTEKLENMEYE UYGUN BULUNDU.
