Bursa'nın en büyük 250 firması açıklandı: Net satışlar artarken kârlılık geriledi
Bursa Ticaret ve Sanayi Odası (BTSO) tarafından bu yıl 28’incisi gerçekleştirilen "Bursa 250 Büyük Firma Araştırması-2024" sonuçları açıklandı. Araştırma, 250 büyük firmanın 2024 yılı net satış tutarlarına göre sıralanmasıyla; üretim, ihracat, istihdam ve katma değer performansını ortaya koyuyor.
Net satışlarda güçlü artış
2024 yılında 250 büyük firmanın toplam iç ve dış satışları, 2023 yılına göre yüzde 43 artarak 1 trilyon 467 milyar TL seviyesine ulaştı. Üretimden net satışlarda ise yüzde 44 artış gerçekleşti. Buna karşın firmaların faaliyetlerinden oluşan katma değer sadece yüzde 10 artışla 231,7 milyar TL oldu; 2023’teki yüzde 102’lik artışın ardından bu büyüme daha sınırlı kaldı.
Finansman giderleri kârları eritti
Araştırmada kâr eden firma sayısı 164 seviyesine geriledi (2023: 220). Vergi öncesi kâr/zarar toplamı yüzde 67 düşüşle 28,2 milyar TL oldu. Firmaların toplam faaliyet kârı yüzde 50,7 azalarak 47,7 milyar TL seviyesine inerken, FAVÖK büyüklüğü 157,5 milyar TL olarak hesaplandı. Finansman giderleri yüzde 14,5 artarak 54,9 milyar TL olurken, finansman giderlerinin faaliyet kârına oranı 2023’teki yüzde 49,6 seviyesinden 2024’te yüzde 115,2 düzeyine yükseldi. Bu durum finansman maliyetlerinin kârlılık üzerindeki belirleyici etkisini gösteriyor.
İhracat ve istihdam
Bursa’daki 250 büyük firmanın toplam ihracatı 2024’te bir önceki yıla göre yüzde 10,8 artarak 14,8 milyar dolar olarak gerçekleşti; bu Türkiye ortalamasının üzerinde bir performans olarak öne çıktı. Listede yer alan şirketlerin toplam istihdamı yüzde 7 artışla 189 bin 977 kişiye ulaştı. Yabancı sermayeli firma sayısı ise 42 olarak bir önceki yıl ile aynı kaldı.
Bursa’nın ilk 10 firması
2024 yılı net satışlarına göre ilk 10 firma şöyle sıralandı: Oyak Renault (175 milyar 482 milyon TL), Tofaş (106,1 milyar TL), TGS Dış Ticaret (84,3 milyar TL), Bosch (64,1 milyar TL), Borçelik (46,6 milyar TL), Togg (41,7 milyar TL), ardından Sütaş, Uludağ Perakende Elektrik Satış, Köfteci Yusuf ve Karesi Polyester yer aldı.
Sektörel dağılım
Listede yer alan firmaların sektör dağılımı şu şekilde: 69 otomotiv yan sanayi, 35 tekstil, 31 gıda, tarım ve hayvancılık, 26 perakende ticaret, 21 metal, 10 makine ve teçhizat. Ayrıca çimento, toprak ürünleri ve madencilik, enerji, inşaat ve plastik sektörlerinden 6’şar firma; ağaç, orman ürünleri ve mobilya, hizmet, eğitim ve danışmanlık ile otomotiv ana sanayi alanlarında 5’er firma; ekonomik ilişkiler ve finans, hazır giyim, kimya ve lojistik sektörlerinden 4’er firma; 2 turizm firması ve 1 çevre ve geri dönüşüm firması listede yer aldı.
Başkan Burkay’ın değerlendirmesi
İbrahim Burkay, dünya ticaretini zorlayan korumacı politikalar, jeopolitik gerilimler ve bölgesel savaşların üretim zincirlerini etkilediğini belirterek şunları söyledi: "Ülkemizde ise fiyat istikrarını hedefleyen para politikaları, finansmana erişimi güçleştirdi. Artan enerji ve işgücü maliyetleri, reel sektörümüzün omuzlarındaki yükü daha da ağırlaştırdı. Ancak tüm bu zorluklara rağmen Bursa iş dünyası bir kez daha farkını ortaya koydu. Şartlar ne olursa olsun üretmeye, ihracat yapmaya, istihdamını korumaya devam etti. Kârlılıktan ödün verse de çarklarını durdurmadı; üretimden, alın terinden, güçlü geleceğimize duyduğu inançtan vazgeçmedi."
Burkay ayrıca, "Tüm bu veriler firmalarımızın karşılaştığı zorlukların göstergesidir. Ancak bu tablo, aynı zamanda Bursa’nın üretim azminin, direncinin ve dayanışma kültürünün de en somut kanıtıdır" ifadelerini kullandı ve finansmana erişimin reel sektörün en önemli engeli olduğunu vurguladı.
BTSO olarak üyelerin taleplerinin ilgili kurumlara iletildiği, TEKNOSAB, BUTEKOM, MESYEB, Model Fabrika, Bursa Business School ve GUHEM gibi projelerle sanayi, teknoloji ve insan kaynağı ekosisteminin güçlendirildiği, UR-GE, HİSER, Ticari Safari ve KFA projeleriyle firmaların küresel pazarlarda desteklendiği belirtildi. Burkay, ayrıca verimlilik odaklı rekabetin önemine dikkat çekerek Bursa’nın teknoloji, dijitalleşme ve verimliliği merkezine alan üretim modellerini yaygınlaştırmayı hedeflediğini ifade etti.
BURSA TİCARET VE SANAYİ ODASI
