Bolu'da 'deli dana' vakası ve uzman uyarısı
Geçtiğimiz ay Bolu'da deli dana hastalığı teşhisi konulan bir kadının tedavisi sürüyor. Olayla ilgili değerlendirmelerde bulunan 20 yıllık veteriner hekim Ayhan Güneş, hastalığın özellikleri ve korunma yolları hakkında önemli hatırlatmalarda bulundu.
Vakaya ilişkin bilgiler
Hastanın Z.A. olduğu, boğaz ağrısı, mide bulantısı ve baş dönmesi şikâyetleriyle İzzet Baysal Eğitim ve Araştırma Hastanesi'ne başvurduğu belirtildi. Alınan örnekler, İstanbul Üniversitesi Cerrahpaşa Tıp Fakültesi Beyin ve Nörodejeneratif Hastalıklar Araştırma Laboratuvarı'na gönderildi ve burada Z.A.'nın beyin dokusunda deli dana tespit edildi. Z.A.'nın tedavisi İzzet Baysal Devlet Hastanesi Palyatif ünitesi'nde izole alanda devam ediyor.
Hastalığın doğası ve hayvanlardaki belirtiler
Ayhan Güneş, deli dana hastalığının hayvanlarda santral sinir sistemi üzerinde etkili, yavaş seyirli ve ilerleyici bir nörolojik tablo olduğunu vurguladı. Güneş, hastalığın virüs veya bakteri ile değil, prion adı verilen protein moleküllerinin belirli dokularda birikmesiyle oluştuğunu, prionların özellikle beyin ve sinir sistemine yerleştiğini söyledi.
Hastalığa yakalanan hayvanlarda kaslarda istemsiz hareketler, gerginlik, stres tepkileri ve aniden düşme gibi belirtilerin görülebildiğini belirten Güneş, "Genelde hayvanların durum ve şeklinden anlarız. Hayvanların kaslarındaki istemsiz hareketleri açığa çıkar. Hayvanlarda oluşan gerginlik ve stres durumları ortaya çıkar. Aniden düşme semptomları belirir" dedi.
Bulaşma yolları ve korunma önerileri
Güneş, hastalığın insanlara bulaşma yolları olarak enfekte hayvan etlerini yemenin, kontamine yemlerle direkt temasın ve hayvan sakatatlarının direkt tüketilmesinin sayıldığını ifade etti. Uyarılarından bazıları şunlar:
- Hastalığı olan hayvanın sakatatı tüketilmemeli.
- Kaçak kesim yapılan yerlerden et alınmamalı; özellikle mezbahanelerde kesilen hayvanların etleri tercih edilmeli.
- Eğer et hakkında kesin bilgi yoksa eti iyi pişirmek gerekiyor; yüksek ateşte kavurma bulaşma riskini azaltabilir.
Tedavi ve prognoz
Güneş, hem hayvanlarda hem de insanlarda hastalığın tedavisinin mümkün olmadığını söyledi. Hayvanlarda genellikle ölüm ya da kesimle sonuçlandığını belirten Güneş, insanlarda semptomlar ortaya çıktıktan sonra tedavi şansının kalmadığını vurguladı: "İnsanda 6-12 ay içerisinde ölüm görülür". Semptomlar arasında titreme ve kaslardaki istemsiz hareketler bulunduğunu belirtti.
Güneş ayrıca, Bolu'daki vakadan yola çıkarak tüm hayvanlarda hastalığın bulunduğuna dair kesin bir sonuca varılamayacağını, ancak vatandaşların et tüketiminde dikkatli olması gerektiğini yineledi.
Kamuoyuna not: Konuyla ilgili bilgiler İHA kaynaklı olarak alınmıştır.
VETERİNER HEKİM AYHAN GÜNEŞ
