Göktaş: Sosyal ağ sağlayıcılarına 15 yaşından küçüklere hizmet sunmama zorunluluğu öneriyoruz
TBMM Dijital Mecralar Komisyonu toplantısında sunum
Aile ve Sosyal Hizmetler Bakanı Mahinur Özdemir Göktaş, TBMM Dijital Mecralar Komisyonu'nda milletvekillerine "Dijital Ortamda Çocukların Korunması" başlıklı bir sunum yaptı. Komisyon, AK Parti Giresun Milletvekili Nazım Elmas başkanlığında toplandı. Toplantının açılış konuşmasında Nazım Elmas, internet ve sosyal medyanın hem yetişkinlerin hem de çocukların yaşamını derinden etkilediğini vurguladı.
Çocukların dijital ortamla erken tanışmasının riskleri
Elmas, dijital dünyanın dikkat çekme ve kullanıcıların platformda daha fazla zaman geçirmesini sağlama amaçlı tasarlandığını, bunun çocukların yaşam biçimlerini ve aile yapısını derinden etkilediğini belirtti. İnternetin her zaman çocuk hakları, güvenliği ve sağlıklı gelişim göz önünde bulundurularak tasarlanmadığını, bu nedenle çocukların yasa dışı veya zararlı içeriklere maruz kalma riskinin bulunduğunu söyledi. Ayrıca, çevrimiçi tehlikelerin yanında çocuklarda dijital bağımlılık gelişmesi sorununa da dikkat çekti.
"Çocuklar için güvenli bir dijital alan oluşturuyoruz"
Bakan Göktaş, aileleri dijitalleşme sürecinde desteklemeye yönelik çalışmalar yürüttüklerini, aile odaklı dijitalleşme stratejileri, farkındalık kampanyaları ve çocuk dostu içeriklerin yaygınlaştırılmasının eylem planının temel hedefleri arasında olduğunu anlattı. Türkiye Çocuk Hakları Strateji Belgesi kapsamında dijital ortamda çocukların haklarını koruyan politikalar geliştirildiğini, geçen yıl düzenlenen Dijital Bağımlılık ve Aile Çalıştayında uzmanların, ebeveynlerin ve çocukların deneyimlerinin değerlendirildiğini ifade etti.
Bakanlık tarafından geliştirilen DUY ihbar platformu ve "Çocuk için Dost Uygulamalar" ile çocuklar için daha güvenli dijital alan oluşturma çalışmalarının sürdüğünü söyledi.
Zararlı içerik tespitleri ve yapılan müdahaleler
Göktaş, sosyal medya çalışma grubunun zararlı içerikleri tespit edip hızlı müdahalelerde bulunduğunu belirterek, bugüne kadar 2 bin 819 içerik hakkında işlem yapıldığını aktardı. İncelemelerde bazı platformlarda 18 yaş altı çocukların zorbalık, şiddet, cinsel istismar, ensest, intihar ve madde bağımlılığı gibi ağır içeriklere filtre olmadan maruz kaldığını tespit ettiklerini söyledi.
İçeriklerle ilgili şikâyetlerin iletilebileceği bir temsilcisi olmayan platformlara erişim engeli istediklerini, bu tür bir adımı tercih etmediklerini ama muhatap bulunmadığı için böyle bir müdahale yapmak zorunda kaldıklarını kaydetti.
Uluslararası uygulamalar ve ülke örnekleri
Göktaş, 2025-2029 dönemini kapsayacak "Dijital Dünyada Çocukların Güçlendirilmesine Yönelik Eylem Planı" çalışmalarının tamamlandığını ve detayların yakında paylaşılacağını bildirdi. Ayrıca "Çocuklar Güvende" web sitesinin kısa süre içinde hizmete açılacağını, bu platformda çocuklara ve ailelerine güvenli içerik ve rehberlik sunulacağını söyledi.
Dünya genelinde internet düzenlemelerinin platformların sorumluluğunu öne çıkaran bir yaklaşıma doğru evrildiğini belirten Göktaş, Avustralya'da 16 yaşın altındaki çocukların sosyal medyaya erişiminin yasaklandığını, Fransa'da 15, İtalya'da 14, Danimarka ve Belçika'da ise 13 yaşından küçük çocukların ebeveyn izni olmadan hesap açamadığını anımsattı.
Önerilen düzenlemeler: yaş doğrulama, erişim engelleri ve hızlı müdahale
Bakan Göktaş, yapılan çalışmalarda dijital medya ve oyun platformlarına ilişkin yasal düzenleme yapılmasının elzem olduğu sonucuna vardıklarını söyledi. Bu düzenlemeyle amacın yasak koymak değil, alanı düzenleyici ve denetleyici bir rol üstlenmek olduğunu belirtti.
Öne çıkan öneriler şunlar:
- Sosyal ağ sağlayıcılarına 15 yaşından küçük çocuklara hizmet sunmama ve hesap açmama yükümlülüğü getirilmesi.
- Yaş doğrulamada "sadece beyana dayalı olmayan" mekanizmaların zorunlu kılınması.
- Güçlü ebeveyn denetim araçlarına kolay erişimin temel gereklilik olarak kabul edilmesi.
- Zararlı içerikler ve çocuklara yönelik reklamlar için etkili filtreleme sistemlerinin kurulması.
- Yasa dışı veya çocuklara zararlı içeriklerin mahkeme kararı beklentisi olmadan hızlıca kaldırılabilmesi.
- Platformların risk analizleri yaparak önleyici tedbirler alma yükümlülüğü.
- Veri ihlalleri ve zararlı içerikler için 7/24 erişilebilir, hızlı işleyen şikâyet mekanizması kurulması.
- İlgili ağ sağlayıcıların periyodik raporlama yükümlülüğüne tabi tutulması ve bu raporların Meclise sunulmasının sağlanması.
Göktaş, bu önerilerin çocukların çevrimiçi güvenliğini artırmayı, ailelerin dijital araçları bilinçli kullanmasını desteklemeyi ve platformların sorumluluklarını yerine getirmesini sağlamayı hedeflediğini ifade etti.
AİLE VE SOSYAL HİZMETLER BAKANI MAHİNUR ÖZDEMİR GÖKTAŞ, "SOSYAL AĞ SAĞLAYICILARINA 15 YAŞINDAN KÜÇÜK ÇOCUKLARA KESİN OLARAK HİZMET SUNMAMA VE HESAP AÇMAMA YÜKÜMLÜLÜĞÜ GETİRİLMESİNİ ÖNERİYORUZ" DEDİ.
