Bakan Bolat: Avrupa Birliği Yeşil Mutabakatı'na uyum rekabet için kaçınılmaz
Ticaret Bakanı Ömer Bolat, Uluslararası Çevre ve İletişim Derneği tarafından düzenlenen 2. Uluslararası Çevre İletişim Zirvesi'nde yaptığı konuşmada, çevre ve ekonomi arasındaki ilişkinin artık sadece sürdürülebilirlik meselesi olmaktan çıktığını, çevresel performansın doğrudan rekabet gücünün belirleyicisi haline geldiğini vurguladı.
AB Yeşil Mutabakatı ile uyumun zorunluluğu
Bolat, Avrupa Birliği Yeşil Mutabakatı kapsamında AB'nin 2019 yılında başlattığı dönüşüm sürecine değinerek, Türkiye'nin AB ile Gümrük Birliği ilişkisi ve ticaretinin yaklaşık yüzde 40'ının AB ile yapılması nedeniyle aynı kurallara uyma kararı aldığını belirtti. Bu kararın amacının hem rekabet gücünü korumak hem de ihracat pazarlarını koruyup geliştirmek olduğunu söyledi.
Bakan Bolat, mutabakatın sanayi, tarım, ulaştırma ve enerji gibi ekonomik alanlarda yeni politikalar ve mevzuatlar getirdiğini, bu çerçevede hem yeşil hem de dijital dönüşümlerin dış ticaret politikalarının temel başlıkları arasına girdiğini ifade etti.
SKDM ve sektör hazırlıkları
Konuşmasında Sınırda Karbon Düzenleme Mekanizması (SKDM) sürecine de ayrıntılı yer veren Bolat, SKDM'nin pazara giriş kurallarında ve maliyette önemli eşikler getirdiğini, bu nedenle teknik mevzuatlara uyum çalışmalarının sürdüğünü aktardı. Türkiye'nin 2021'de kabul ettiği Yeşil Mutabakat Uyum Programı doğrultusunda Ticaret Bakanlığı'nın yaklaşık 3 yıldan fazla süredir sektörleri SKDM ve Yeşil Mutabakat'a hazırlamak için çalışmalar yürüttüğünü belirtti.
SKDM kapsamındaki başlıca sektörlerin çelik, alüminyum, çimento, gübre, hidrojen ve elektrik olduğunu anımsatan Bolat, 1 Ocak 2026 itibariyle SKDM'nin AB tarafından uygulanmaya başlanacağını ve bunun ciddi mali sonuçlar doğurabileceğini ifade etti. Bu sektörlerdeki ihracatçı firmalara yönelik yoğun eğitim, danışmanlık ve mevzuat uyumu çalışmaları yürüttüklerini söyledi.
Bakan ayrıca Türkiye'nin bu sektörlerde dünyaya yaklaşık 23 milyar dolarlık ihracatı olduğuna dikkat çekti.
Döngüsel ekonomi ve Dijital Ürün Pasaportu
Bolat, Yeşil ve Dijital Dönüşüm'ün döngüsel ekonomiye geçişi de içerdiğini belirtti ve yeni sanayi devriminin ürün yaşam döngüsünün tüm aşamalarında dönüşüm getirdiğini vurguladı. Bu kapsamda ürün bazlı mevzuatların ve Avrupa Birliği'nin eko tasarım kurallarına paralel uygulamaların hayata geçtiğini, örnek olarak Dijital Ürün Pasaportu gibi uygulamaların gündeme girdiğini aktardı.
Türkiye-AB iş birliği ve teknik diyalog
AB ile uyum sürecinde yoğun bir diyalog yürüttüklerini söyleyen Bolat, 8 Temmuz 2024'te Brüksel'de başlatılan yüksek düzeyli ticaret diyaloğu ile 1 Ekim 2025 tarihinde Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanı Murat Kurum liderliğindeki teknik heyetin Brüksel'de yaptıkları toplantıların SKDM teknik istişareleri içerdiğini ve Türkiye-Avrupa Birliği arasında SKDM çalışma grubunun kurulduğunu bildirdi. Bu çalışmalara özel sektör kuruluşlarının da dahil edildiğini aktardı.
COP31 ev sahipliği ve amaçlar
Konuşmasında 2026'da Türkiye'nin ev sahipliği yapacağı Birleşmiş Milletler İklim Değişikliği Çerçeve Sözleşmesi 31. Taraflar Konferansı'na (COP31) da değinen Bolat, zirvenin 15 günden fazla sürdüğünü ve dünya liderleri, uzmanlar, akademisyenler, kamu görevlileri ve özel sektör yöneticilerinin de aralarında bulunduğu 150 bine yakın kişinin katılım sağlayacağının öngörüldüğünü hatırlattı.
Bakan, Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'ın 'Türkiye Yüzyılı' hedeflerinden biri olan Çevre Yüzyılı vizyonuna atıfta bulunarak amaçlarının küresel rekabet gücünü korumak, sürdürülebilir kalkınmayı sağlamak ve gelecek nesillere kaynak zenginliği bırakmak olduğunu ifade etti.
Programın sonunda Uluslararası Çevre ve İletişim Derneği tarafından Bakan Bolat'a hediye takdim edildi; etkinlik toplu fotoğraf çekiminin ardından basına kapalı olarak devam etti.
TİCARET BAKANI ÖMER BOLAT, "AB'YLE YAPTIĞIMIZ İÇİN ‘AVRUPA BİRLİĞİ YEŞİL MUTABAKATI'NI AYNI ŞEKİLDE UYGULAMA KARARI ALMIŞ BULUNUYORUZ. BURADA HEM REKABET GÜCÜMÜZÜ KORUYABİLMEK HEM DE REKABETTE İHRACAT PAZARLARIMIZI KORUYUP GELİŞTİRMEK İÇİN BU MUTABAKATA DA UYMAK ZORUNDAYIZ" DEDİ.
