BAKA, TR61 Bölgesi İçin Akıllı Uzmanlaşma Stratejisini Güçlendiriyor
Toplantı ve odak alanlar
Batı Akdeniz Kalkınma Ajansı (BAKA) öncülüğünde yürütülen TR61 Bölgesi Akıllı Uzmanlaşma Stratejisi (S3) Platformu ikinci toplantısı, Akdeniz Üniversitesi Rektörlüğü Senato Salonu’nda yapıldı. Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı desteğiyle geliştirilen strateji, Antalya, Isparta ve Burdur’u kapsayan TR61 Bölgesi’nin yenilikçilik kapasitesini dört temel ihtisas alanında yoğunlaştırmayı hedefliyor: Akıllı ve Sürdürülebilir Turizm, Fonksiyonel Kimyasallar ve Sağlık Ürünleri, Akıllı ve Sürdürülebilir Tarım-Gıda Sistemleri ve Havacılık.
Proje kapsamı ve hedefleri
Avrupa Birliği ve Türkiye Cumhuriyeti tarafından finanse edilen ve uygulama süreci Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı Kalkınma Ajansları Genel Müdürlüğü tarafından koordine edilen "Türkiye’de Akıllı Uzmanlaşma Stratejilerinin Geliştirilmesi ve Uygulanması için Kapasite Artırımı Teknik Yardım Projesi" kapsamındaki çalışmalar, akıllı uzmanlaşma alanında bölgesel kapasiteyi geliştirmeyi, tecrübeyi artırmayı ve bu kazanımları ülke geneline yaymayı amaçlıyor. Projenin pilot bölgeleri arasında yer alan TR61 için ihtisas alanları belirlendi ve strateji belgesi hazırlanması hedeflendi. Stratejinin uygulama mekanizması; bölge üniversiteleri, teknoloji geliştirme bölgeleri, il ticaret ve sanayi odaları, alan ve özel sektör temsilcileri ile BAKA katılımıyla oluşturulan TR61 Bölgesi S3 Platformu üzerinden yürütülecek.
Akıllı uzmanlaşma: bilgi ve icra çarkını buluşturmak
Toplantının açılışında BAKA Genel Sekreteri Volkan Güler akıllı uzmanlaşma sürecinin önemine dikkat çekti ve sürecin başlangıcına ilişkin şunları söyledi: "Kısaca hazırlık sürecinden bahsetmek isterim. TR61 Bölgesi S3 hazırlık süreci aslında CEDIS3 Projesi’nin parçası olarak başladı." Güler, bilgi ile uygulama arasında kalan boşluğun kapatılmasının gerekliliğine vurgu yaparak, "İcra çarkıyla bilgi çarkı arasındaki boşluk arttığı sürece maalesef icra ile bilgi arasında bir uyumsuzluk ortaya çıkıyor" ifadelerini kullandı.
Hazırlık aşamasında tamamlanan çalışmalar arasında Stratejik Yetki Analizi, Nicel Analiz (Ekonomik, İnovatif ve Bilimsel Potansiyel), Nitel Analiz, Girişimci Keşif Süreci (EDP) ve Politika Karması oluşturma yer aldı.
Paydaş etkileşimi, somut çıktılar ve fon erişimi
Güler, özel sektör ile akademinin iş birliğinin artırılmasının rekabet gücü için kaçınılmaz olduğunu vurguladı ve bunu "bileşik kaplar" metaforuyla anlattı: "Bir bölge rekabet edebilirse ancak kamu, özel sektör, sivil toplum ve üniversite gibi tüm paydaşlar birleşik kaplar şeklinde çalışırsa rekabet edebilir."
Akıllı Uzmanlaşma Strateji Belgesi’nin uluslararası fonlara erişim ve ağ oluşturma süreçlerine şimdiden katkı sağladığını belirten Güler, "Biz bu süreci başlatmamızdan itibaren şu ana kadar üç adet Horizon Proje teklifi sunduk. Bu süre içerisinde ve bu sadece S3 çalışıyor olmanın sağladığı doğrudan somut çıktısı oldu. Ayrıca Yerel Kalkınma Hamlesi Teşvik Programı sürecinde de akıllı uzmanlaşma stratejimiz temel referans belgeler arasında yer almıştır" dedi.
Üniversite–iş dünyası–sivil toplum–kamu iş birliği
Toplantıda, Dörtlü Sarmal yönetişim modelinin güçlendirilmesi gerektiği sıkça vurgulandı; bu yaklaşım güçlü araştırma altyapısı, özel sektör, sivil toplum ve kamu kurumlarının eşgüdümlü çalışmasını öngörüyor. Katılımcılar, üniversitelerdeki yetkinliklerin tespit edilmesinin önemine dikkat çekti. Alaaddin Keykubat Üniversitesi Rektör Yardımcısı Atıf Bayramoğlu bu noktada "birbirimizle haberdar olma noktasında çok daha fazla şeye ihtiyacımız var" diyerek fikir birliği sağladı.
Antalya Teknokent Genel Müdürü İbrahim Yavuz, Teknoloji Transfer Ofisleri'nin (TTO) bu mekanizmalarda modül rolü üstlenebileceğini belirtirken, Antalya OSB Teknoloji Geliştirme Bölgesi Genel Müdürü Aylin Tümay firmaların acil akademik bilgiye hızla ulaşabilmesi için bir veri bankası kurulmasının gerekliliğine vurgu yaptı.
Süleyman Demirel Üniversitesi Öğretim Üyesi ve Semical Teknoloji Genel Müdürü Prof. Dr. Serdar Sezer, Marmara Teknokent’in Serbest Bölge ile entegrasyon modelini örnek göstererek, Ar-Ge ve kimya sektöründeki ithal girdi erişimindeki kısıtları aşmak için benzer entegrasyonların TR61 için ufuk açıcı olabileceğini ifade etti.
Antalya İl Kültür ve Turizm Müdürü Candemir Zoroğlu ise turizmde hedeflenen kişi başı gecelik harcama artışını paylaştı: hedef 67 dolardan 108 dolara çıkarmak. Zoroğlu, turizmde dijitalleşme ve akıllı uygulamaların, yurt dışı platformlarına ödenen komisyonlara alternatif oluşturması gerektiğini belirtti.
Genel Sekreter Volkan Güler bölgesel iş birliğinin önemini bir kez daha vurgulayarak, "Oyüzden ya hep birlikte, bölge paydaşları olarak bir şeye yöneleceğiz ya da hiçbir şeye yönelemeyeceğiz" dedi.
Sonraki adımlar
Platform üyeleri, bir sonraki toplantının 2026 yılının Mart veya Nisan ayında Isparta'da yapılmasına karar verdi ve uygulama odaklı iş birliklerinin güçlendirilmesi yönünde çalışmaların sürdürülmesine hükmedildi.
BATI AKDENİZ KALKINMA AJANSI’NIN (BAKA) ÖNCÜLÜĞÜNDE YÜRÜTÜLEN TR61 BÖLGESİ AKILLI UZMANLAŞMA STRATEJİSİ (S3) PLATFORMU İKİNCİ TOPLANTISI, AKDENİZ ÜNİVERSİTESİ REKTÖRLÜĞÜ SENATO SALONU'NDA GERÇEKLEŞTİRİLDİ.
