Bilim İnsanları Arktik'te Sei Balinalarını Gözlemledi
Küresel iklim değişikliği nedeniyle Arktik'te yapılan 5. Ulusal Arktik Bilimsel Araştırma Seferi, Türk bilim insanlarının önemli gözlemlerine sahne oldu. İstanbul Üniversitesi doktora öğrencisi Güldehan Deryal, bu seferde Svalbard Adası çevresinde deniz buzlarının erimesi, mikroplastiklerin etkileri ve Sei balinalarının bölgeye gelişi gibi konular üzerine araştırmalar yaptıklarını belirtti.
Seferin Amacı ve Bulgular
Seferin katılımcıları, deniz ekosisteminde meydana gelen değişiklikler ile beraber nadir görülen Sei balinalarının göç yollarında gördükleri değişimleri dikkatle kaydettiler. Deryal, bu durumun deniz suyu sıcaklığındaki artış, buz örtüsündeki azalma ve sıcak Atlantik sularının bölgeye ilerlemesi ile ilgili olabileceğini ifade etti. "Artık yaşayamadıkları sulardan çıkıp başka sulara göç etme isteğindeler" diyen Deryal, bu değişimlerin deniz yaşamını nasıl etkilediğine dair önemli bulgular elde ettiklerini vurguladı.
Mikroplastik Araştırmaları
İstanbul Üniversitesi Kutup Araştırmaları Grubu olarak üç ana proje ile seferde bulunduklarını anlatan Deryal, mikroplastikler üzerindeki organik kirleticilerin inceleneceğini açıkladı. Deryal, "Mikroplastikler çevresel kirlilik taşıyan vektörlerdir ve Arktik gibi zor ulaşılır yerlerde bu tür kirleticilerin varlığı bizim için büyük bir kaygı oluşturuyor" dedi.
Deniz Ekosistemine Etkileri
5. Ulusal Arktik Bilimsel Araştırma Seferi Bilimden Sorumlu Sefer Lider Yardımcısı Doç. Dr. Erhan Arslan, deniz buzlarının erimesinin ekosistemi ciddi anlamda etkilediğini belirtti. Araştırmaların, deniz suyu ölçümleri ve pigment analizleri ile ekosistemin sağlığına dair önemli veriler sağlayacağını söyledi.
Mikroplastikler Hakkında Yeni Bilgiler
Karadeniz Teknik Üniversitesinden katılan Doç. Dr. Rafet Çağrı Öztürk, plankton örneklemeleri ile çevresel DNA (eDNA) üzerinde çalışacaklarını ifade etti. Bu yöntemle dalgıçlar olmadan bile deniz memelilerinin varlığı hakkındaki bilgileri almak mümkün olacağını bildirdi. Öztürk, Arktik'te mikroplastiklerin görünmesinin üzücü bir durum olduğunu vurguladı.
Bu sefer ve yapılan araştırmalar, Arktik'teki iklim değişikliği ve deniz yaşamı ile ilgili daha fazla bilgi edinmemize katkı sağlayacak önemli bir adım olarak öne çıkıyor.
Cumhurbaşkanlığı himayelerinde, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı sorumluluğunda ve TÜBİTAK MAM Kutup Araştırmaları Enstitüsü koordinasyonuyla gerçekleştirilen 5. Ulusal Arktik Bilimsel Araştırma Seferi kapsamında Türk bilim insanları, Svalbard Adası ve çevresinde mikroplastikler, canlı yaşamı ve deniz ekosistem değişikliklerini inceledi. Sefer boyunca araştırmacılar, deniz buzlarının erimesinin deniz ekosistemi üzerindeki etkilerini, mikroplastiklerin kirletici taşıyıcı rolünü, Arktik’te nadir görülen Sei balinalarının bölgeye gelişi gibi dikkati çeken gözlemleri ve farklı disiplinlerdeki projelerden elde edilen ön bulguları kayıt altına aldı.
