Arakçi: İsrail saldırıları kimyasal ve radyoaktif riskleri artırdı
İran Dışişleri Bakanı Abbas Arakçi, Hollanda'nın Lahey kentinde düzenlenen OPCW Üye Devletler 30’uncu Konferansında yaptığı konuşmada İsrail'in eylemlerinin ciddi çevresel ve insani riskler doğurduğunu söyledi.
Lahey'deki konuşmanın ana vurguları
Arakçi, Kimyasal Silahlar Sözleşmesi'nin insanlığın ortak vicdanının ürünü olduğunu vurgulayarak sözlerine başladı. Konferansta İran'a yönelik saldırıların sadece koruma altındaki nükleer tesisleri hedef almakla kalmadığını, aynı zamanda OPCW denetimi altındaki alanları da hedeflediğini belirtti. Arakçi, 'Bu saldırılar, kimyasal ve radyoaktif maddelerin yayılma riskini artırmış ve böyle bir sızıntı, İran sınırlarının ötesinde bile insan sağlığı ile çevre açısından ciddi bir tehdit oluşturabilirdi' dedi.
Saddam dönemi ve adalet talebi
Arakçi, Saddam Hüseyin rejiminin İran'a karşı kullandığı kimyasal silahların acısını hatırlatarak, 'Biz İranlılar, Saddam rejiminin 8 yıl süren savaş boyunca hem askerlerimize hem sivillerimize yönelik kimyasal saldırılarının acısını derinden yaşadık' ifadelerini kullandı. Aradan 40 yıl geçmesine rağmen yaraların kapanmadığını kaydeden Arakçi, uluslararası ağır suçlarda zaman aşımı olmadığını ve gerçeğin ortaya çıkmasıyla adaletin sağlanması gerektiğini söyledi.
Uluslararası hukuk ve BM Şartı'na yönelik eleştiriler
Arakçi, uluslararası düzenin 'kural temelli' olması gereken yapısının tek taraflı politikalar nedeniyle zedelendiğini belirtti. Birleşmiş Milletler Şartı'nın savaşta güç kullanımını yasaklayan maddesinin sürekli ihlal edildiğini ve bu durumun zamanla normalleştirildiğini ifade etti.
ABD'nin rolü ve bölgedeki etkiler
İsrail'in bölgedeki saldırılarını ABD desteği ve bazı Avrupa ülkelerinin sessizliğiyle ilişkilendiren Arakçi, bu desteğin yasaklı silah kullanımının normalleşmesine katkı sağladığını savundu. Arakçi, geçen haziranda İsrail'in İran'a yönelik saldırısı ve ardından gelen ABD müdahalesinin bölgedeki hukukun üstünlüğünü zayıflattığını dile getirdi.
OPCW'nin bağımsızlığı ve denetim çağrısı
Arakçi, OPCW'nin tarafsızlığının korunmasının önemine dikkat çekti ve örgütün baskıdan uzak, teknik ve siyasileşmemiş biçimde görevini yürütmesi gerektiğini söyledi. Ayrıca İsrail'in herhangi bir silahsızlanma anlaşmasına taraf olmadığını belirterek, 'İsrail’in sözleşmeye katılması ve tam kapsamlı denetimlere tabi tutulması zorunludur' çağrısında bulundu.
Sözleşmenin güvenilirliği ve şeffaflık
Arakçi, Kimyasal Silahlar Sözleşmesi'nin başarısının tüm tarafların hükümleri eksiksiz uygulamasına bağlı olduğunu; seçici uygulamanın güveni zedeleyeceğini vurguladı. Doğrulama mekanizmalarında tam şeffaflık ve yapıcı işbirliğinin zorunlu olduğunu kaydetti.
Yaptırımların mağdurlar üzerindeki etkisi
Son olarak Arakçi, tek taraflı yaptırımların İran'daki kimyasal silah mağdurlarının tedavisine erişimini zorlaştırdığını belirtti. ABD'nin yaptırımlarını hukuk dışı olarak nitelendirerek, ilgili ülke ve aktörlerin mağdurların tedavisini engellememekle hukuki ve ahlaki yükümlülükleri olduğunu söyledi. Ayrıca ABD’nin yeni kimyasal nitelikli maddeler üzerinde yürüttüğü çalışmalar ve beyan edilmiş stokların imhasındaki gecikmelerin de sözleşmenin ruhuyla çeliştiğini ifade etti.
İRAN DIŞİŞLERİ BAKANI ARAKÇİ: "İSRAİL’İN SALDIRISI, KİMYASAL VE RADYOAKTİF MADDELERİN YAYILMA RİSKİNİ ARTIRDI"
