İran yetkilileri: Saldırılar diplomasi ve uluslararası hukuk gündeminde
Tahran — İran Dışişleri Bakanlığı tarafından düzenlenen "Saldırı, İşgal ve Savunma Altında Uluslararası Hukuk" konulu konferansta konuşan yetkililer, son askeri gerilimlerin getirdiği deneyimler ve uluslararası mekanizmaların rolüne ilişkin değerlendirmelerde bulundu.
Arakçi: "Artık daha güçlüyüz"
Konferansta söz alan Abbas Arakçi, 12 günlük savaşın İran için önemli tecrübeler sağladığını belirterek, "Bu süreçte zayıf ve güçlü yönlerimizi tanıdık. Artık daha güçlüyüz. Geçmişe göre çok daha hazırlıklı bir savunma yapısına sahibiz ve bu durum başlı başına caydırıcı bir güç oluşturuyor" dedi.
Diplomasi vurgusu: "Talepler dayatılamaz"
Arakçi, son saldırıları diplomasiye yönelik bir müdahale olarak nitelendirip, "Son askeri saldırı İran’ın diplomasisine bir saldırı niteliğindeydi. Ancak savaş sonrasında da görüldüğü üzere diplomasi dışında bir seçenek yok" ifadelerini kullandı. Ayrıca, "Diplomasinin bir kuralı var. Talepler dayatılamaz" şeklinde konuştu.
Diplomasi birinci yol
Arakçi, bölgesel sorunların barışçıl yollarla çözülmesi yönündeki taahhüdü yineleyerek, "Diplomasi bizim için her zaman birinci yoldur" dedi. İsrail ve ABD hedeflerine ulaşamadığını ve bazı aktörlerin 12'nci gününde şartsız ateşkes talep ettiğini söyleyerek bunun başarısızlığı gösterdiğini savundu.
Mesaj: Saygı ve diyalog
ABD ve Batılı ülkelere de mesaj ileten Arakçi, "ABD ve diğer ülkelerin İran’la bir meseleyi çözmenin tek yolunun diplomasi ve saygı dili olduğunu artık bilmesi gerekiyor. Bize saygıyla yaklaşılırsa biz de saygıyla cevap veririz" dedi ve müzakereye hazır olduklarını, ancak dayatma amaçlı görüşmeleri reddettiklerini belirtti.
İslami: "BM tarafından onaylanan bir anlaşmanın ortasında saldırıya uğradık"
Muhammed İslami, nükleer tesislere yönelik saldırıya ilişkin değerlendirmesinde, geçmişteki belirsiz süreçlerin 20 yıl süren müzakerelerle nükleer anlaşmaya dönüştüğünü hatırlattı. İslami, "Anlaşma yürürlüğe girdikten sonra PMD dosyasının kapatılması kabul edildi ve Uluslararası Atom Enerjisi Ajansı bu dosyayı resmen kapattı. Bu, İran’a yönelik suçlamalar açısından tarihi bir dönüm noktasıydı. Ancak bugün, güven inşası sürecinin ve Birleşmiş Milletler tarafından onaylanan bir anlaşmanın ortasında saldırıya uğradık" dedi.
"Ajans gözetimindeki bir tesis ilk kez hedef alındı"
İslami, saldırının bir ilke işaret ettiğini vurgulayarak, "Dünyada geçmiş saldırıların hiçbiri Ajans gözetimindeki tesislere yapılmadı. Ancak İran’da Ajans gözetimindeki bir tesis hedef alındı ve bu tarihte bir ilktir" diye konuştu. İslami, ne Ajans ne de BM Güvenlik Konseyi tarafından saldırının kınanmadığını belirterek bunun uluslararası hukukun ihlali olduğunu savundu.
Ajans ve bilgi güvenliği eleştirisi
İslami, denetçilerin saldırı anında ülkede bulunduğunu ve saldırı sonrası Ajans tarafından çıkarıldıklarını söyledi. Batılı ülkelerin Ajans’ın tüzüğünü kendi amaçları için kullandığını öne sürerek, "Ajans’ın elindeki bilgiler ülkelerin güvenliği için tehdit haline getirilmemelidir" dedi ve bilgilerin kötüye kullanımına karşı uyarıda bulundu.
Yeni şartlar: Ajans'ın rolü yeniden tanımlanmalı
Atom Enerjisi Kurumu Başkanı ayrıca, güncel savaş şartlarının Ajans için yeni bir modalite gerektirdiğini belirterek, Ajans’ın bu yeni duruma hazırlıklı olması gerektiğini ifade etti. İslami, nükleer anlaşmanın onuncu yılının sona erdiğini ve bu çerçevede Ajans’ın rolüne ilişkin değerlendirmelerin kaçınılmaz olduğunu söyledi.
Konferansa İran Dışişleri Bakanı Abbas Arakçi ve Atom Enerjisi Kurumu Başkanı Muhammed İslami'nin yanı sıra çok sayıda akademisyen ve uluslararası ilişkiler uzmanı katıldı.
İRAN DIŞİŞLERİ BAKANI ABBAS ARAKÇİ, "SALDIRI, İŞGAL VE SAVUNMA ALTINDA ULUSLARARASI HUKUK" KONULU KONFERANSTA YAPTIĞI KONUŞMADA, 12 GÜNLÜK SAVAŞIN İRAN'A ÖNEMLİ TECRÜBELER KAZANDIRDIĞINI BELİRTEREK, "BU SÜREÇTE ZAYIF VE GÜÇLÜ YÖNLERİMİZİ TANIDIK. ARTIK DAHA GÜÇLÜYÜZ. GEÇMİŞE GÖRE ÇOK DAHA HAZIRLIKLI BİR SAVUNMA YAPISINA SAHİBİZ VE BU DURUM BAŞLI BAŞINA CAYDIRICI BİR GÜÇ OLUŞTURUYOR" DEDİ. (ARŞİV-EPA)
