Arabuluculuk sisteminin etkileri: Mahkeme sayısı ve devlet bütçesine katkı
Genel durum ve kapsam
Adalet Bakanlığı Arabuluculuk Kurul Üyesi Av. Nihat Şimşek, 2018'den bu yana arabulucuların hukuki uyuşmazlıklarda önemli bir yükü ortadan kaldırdığını belirtti. 2024 yılında arabulucuların önüne 1 milyon 800 bin uyuşmazlığın geldiğini ve bunların yüzde 65'inin anlaşmayla sonuçlandığını aktardı.
Mali sonuçlar
Şimşek, devletin arabulucunun ücretini anlaşma sağlanmazsa önceden ödediğini, bu bedeli daha sonra davayı kaybedenden tahsil ettiğini söyledi. Buna göre devletin zarar etmediğini vurguladı. Arabuluculara yıllık yapılan ödemelerin 1,5-2 milyar TL arasında olduğunu, ancak anlaşmalar sayesinde yıllık 300'den fazla yeni mahkemenin açılmadığını ve yaklaşık 1 milyon 250 bin uyuşmazlığın mahkemeye gitmediğini, bunun sonucunda devletin elde ettiği kazancın yaklaşık 10 milyar TL'ye kadar ulaşabildiğini ifade etti.
Mahkeme sayısı ve dava yükü
2018'den bu yana geçen 6,5 yıl içinde toplamda 2 bin'in üzerinde yeni mahkemenin açılmasının engellendiğini belirten Şimşek, nüfus artışı ile uyuşmazlık sayısının yükseldiğini ancak arabuluculuk yoluyla mahkemelerdeki dava yükünün hafifletildiğini söyledi.
Sosyal etkiler ve yargı verimliliği
Arabuluculuğun sadece yargı yükünü azaltmakla kalmayıp toplumda sosyal uzlaşıyı yaygınlaştırmayı hedeflediğini belirten Şimşek, Avrupa'da bir hakimin günde 1-2 dosya gördüğünü, Türkiye'de ise bir hakimin günlük 20-25 dosya ile muhatap olduğunu söyledi. Arabuluculuk yoluyla dosya sayısının azalmasının adil karar verme sürecine olumlu yansıdığına dikkat çekti.
Tarafların bir masa etrafında buluşturularak empati kurmalarının, anlaşmazlık hâlinde bile taraflar arasında nefret ve husumetin azalmasına katkı sağladığını vurguladı.
ADALET BAKANLIĞI ARABULUCULUK KURUL ÜYESİ AV. NİHAT ŞİMŞEK, 2018 YILINDAN BU YANA ARABULUCULARIN HUKUKİ UYUŞMAZLIKLARDA CİDDİ BİR İŞ YÜKÜNÜ ORTADAN KALDIRDIĞINI SÖYLEYEREK, “2 BİNDEN FAZLA YENİ MAHKEMENİN AÇILMASI ÖNLEDİ VE YAKLAŞIK 10 MİLYAR TL’YE KADAR ULAŞABİLECEK TUTARDA DEVLETİN KÂRI OLDU” DEDİ.
