Ankara’da ‘Kaçak Tütün Ürünleri Tüketimi’ çalıştayı yapıldı
Ankara Sağlık Bilimleri Üniversitesi Gülhane Külliyesi'nde düzenlenen toplantıda saha araştırma bulguları, halk sağlığı ve vergi politikasına ilişkin zorluklar ele alındı.
Çalıştay ve katılımcılar
Sağlığı Geliştirme ve Sigara ile Müadele Derneği’nin katkısıyla gerçekleştirilen "Türkiye Geneli Kaçak Tütün Ürunleri Tüketimi saha Araştrma Bulguları ve Vergi Politikası Zorlukları Çalıştayı", Ankara Sağlık Bilimleri Üniversitesi Gülhane Külliyesi'nde yapıldı. Programa Sağlık Bakan Yardımcısı Şuayıp Birinci, İçişleri Bakan Yardımcısı Mehmet Aktaş, Dernek Başkanı Yasemin Açık, akademisyenler, öğrenciler ve davetliler katıldı. Açılış konuşmaları ile başlayan program, saha araştırma sunumları ve oturumlarla sürekliğini korudu.
Şuayıp Birinci’nin değerlendirmesi
Sağlık Bakan Yardımcısı Şuayıp Birinci, türkiye ve dünya geneli risklerine işaret ederek endüstrinin yeni ürünlerle strateji degiştirdiğini vurguladı. Birinci’nin salında yer verdiği ifadelerden satır başları şu şekildedir:
"Günümüzde en büyük tehditlerden biri elektronik sigaralar, nikotin poşetleri, sentetik nikotin içeren yeni ürünler, yenilik ve zarar azaltması söylemleriyle her gün daha masum görüntü vererek sigarayı yaymaya devam ediyorlar. Oysa bu ürünlerin biçimi değişse de temel amacı değişmiyor. Temelde nikotin bağımlılığını sürdürmek üzere özellikle çocukları ve gençleri hedef olarak kendi pazarlarını korumak ya da genşletmeye yönelik çalışmalar yürtülüyorlar. Bu kapsamda, aykos benzeri ısıtılmış tütün ürünlerinin dumansız ve zararsız olmadığını çok defa belirtmiş olmasına rağmen geleneksel sigarayla aynı bağımlılık potansiyeline sahip olduğuna dair geri bildirimler ve en kritik risk masum göstererek de sigaraya başlamayı ciddi düzeyde arttırdığına dair bilimsel araştırmalar artık karşımızda. Ortaya çıkan bu güncel verilere baktığımızda da dünya genelinde 13-15 yaş aralığında en az 40 milyon çocuk halihazırda en az bir tütün ürünü kullanıyor. Bunların 20 milyonu sigara, 10 milyonu dumansız tütün. Baktığınızda dumansız tütün çok yaygın hale geldiğini ve gençleri hedef koyduğunu gösteriyor. Daha da çarpıcı olan ise en az 15 milyon çocuğun bu yaşta elektronik sigaraya başlamış olması"
Mehmet Aktaş’in operasyon verileri
İçişleri Bakan Yardımcısı Mehmet Aktaş, son dönem operasyonlarına ilişkin sayısal bilgiler paylaştı. Aktaşın beyanlarından seçkin noktalar şu şekilde aktı:
"17 bin 391’i 2025 yılında olmak üzere son 3 yılda toplam 51 bin 55 operasyon gerçekleştirilmiş ve 64 bin 769 şüpheli hakkında adli işlemler yürütülmüştür. Son 3 yıllık operasyonlarda 27 milyon paket kaçak sigara, 5 milyar adet boş makaron, 1 buçuk milyar adet dolu makaron, 2 bin 800 ton tütün, 2.6 milyon adet puro ve çeşitleriyle 1,6 milyar adet elektronik sigara ele geçirilmiştir. 2025’in 11 ayı itibariyle ele geçirilen sigara paketi miktarları 11 milyonu, boş makaron miktarı 1.4 milyarı ve dolu makaron miktarı ise 334 milyon adeti aşmaştır. Cumhurbaşkanlığı kararnamesiyle elektronik sigaranın yasaklanmasına rağmen bu ürünlerde yasa dışı yollardan maalesef piyasaya sürülmektedir. Yapılan operasyonlar neticesinde 2025 yılının 11 ayında 522 bin 830 adet elektronik sigara ele geçirilmiştir."
Dernek başkanı Yasemin Açık’in mesajı
Dernek Başkanı Yasemin Açık, çalıştayda elde edilen bulguların halk sağlığı, kamu güvenliği ve vergi-fiyat politikaları için kayda değer katkılar sağlayacağını belirtti. Açık, müadelenin tarihsel sürecine dönükü hatırlatmalar yaparak derneğin kuruluşuna ilişkin bilgi verdi ve katılımcıları yakın zamanda planlanan kongreye davet etti:
"Yaptığımız bu toplantı bundan 30’dan fazla yıl önce başlamış olan bir sigara müadelesinin doğal bir ilerlemesidir. Aslında biz Elazığ’da bir grup öğretim üyesi Fırat Üniversitesi Tıp Fakültesi’nde bundan 30 yıl kadar önce sigara müadelesine başladığımızda burada çok değerli hocalarım ve sayın bakanımın da olduğu bir ekip içerisinde yoğun emekler verildi. 1993 yılında Sağlığı Geliştirme ve Sigarayla Müadele Derneği kuruldu. Bu dernek 1998 yılında kamu yararı çalışan dernek unvanını aldı. Elazığ’da 90’lı yıllarda birçok fark kampanyası başlatıldı, periyodik yayın çıkarıldı, uluslararası katılımlı sigara sağlığı kongreleri düzenlendi, bırak kazan kampanyaları yapıldı. Bu çalışmaları hala yürütüyorz. Sizleri 3-7 Haziran 2026 tarihleri arasında Elazığ’da yapılacak olan uluslararası katılımlı, Ulusal Tütün Kontrolü Kongresi’ne davet etmek isterim. Bu müadaleye gönül vermiş herkesi orada tekrar güc ı birliği yaparak, bir araya gelerek sigara müadelesini yürtmeye davet etmek istiyorum."
Çalıştay, saha araştırma verilerinin sunumu, panel ve tartışmalarla sona erdi; katımcılar bulguların politika ve uygulamaya aktarılması gerekliliğini vurguladı.
‘TÜRKİYE GENELİ KAÇAK TÜTÜN ÜRÜNLERİ TÜKETİMİ SAHA ARAŞTIRMASI BULGULARI VE VERGİ POLİTİKASI ZORLUKLARI ÇALIŞTAYI’, ANKARA SAĞLIK BİLİMLERİ ÜNİVERSİTESİ GÜLHANE KÜLLİYESİ’NDE GERÇEKLEŞTİRİLDİ.
