Ana arı üretiminde bir hobi, binlerce ana arıya dönüşüyor
Bilecik Osmaneli Kızılöz'den Türkiye'nin dört bir yanına gönderim
Bayram Özçanak, Bilecik'in Osmaneli ilçesi Kızılöz köyünde 15 yıl önce bir hobi olarak başladığı arıcılıkta bugün önemli bir ana arı üreticisi haline geldi. Tek bir kovanla başlayan çalışma, zaman içinde büyüyerek yaklaşık 200 koloniye ulaştı ve üretimi yapılan ana arılardan yaklaşık bine yakın satıldı.
Başlangıç ve büyüme
Özçanak, arıcılığa ilginin okul yıllarından geldiğini belirterek süreci şöyle aktarıyor: '2010 yılında bir öğretmen arkadaşımla birer kovan aldık. İlk etapta birer arı ile başladık. İlk sene o arıları 10’a çıkardım, ardından böldüm ve biraz da bal da aldık. Sonra o 10 arıyı bir dahaki yıl 17’ye çıkardım. Bu şekilde arı sayımı arttırarak devam ettirdim ve şu an 200 kovanım var.' Bu planlı çoğaltma sonucu kendi ana arısını üretmenin sürdürülebilirlik açısından önemli olduğunu vurguluyor.
Satış ve dağıtım
Ürettiği sakin ve oğul eğilimi düşük ırka ait ana arılara talep önce yakın çevresinden geldi, ardından sosyal medya aracılığıyla ülke geneline yayıldı. 'Biz bu yıl yaklaşık olarak bine yakın ana arı sattık, tüm Türkiye’ye ihtiyaca göre gönderdik,' diyen üretici, hem koloni halinde hem de yalnızca ana arı isteyenlere kargo ile ulaşım sağladıklarını aktarıyor. Ayrıca elindeki arı popülasyonunun zaman zaman 100 ile 200 koloni arasında değiştiğini belirtiyor.
Zorluklar
İşin zarar veren yönleri arasında yüksek sıcaklıklarda ana arı zayiatı ve taşımada yaşanan hasarlar bulunuyor. Özçanak, hava sıcaklığının belirli seviyelerin üzerine çıkması halinde ana arıların dayanamayarak ölebildiğini; koloni gönderimlerinde ise taşıma sırasında peteklerin kırılmasının veya otobüs firmalarındaki sert uygulamaların koloniye zarar verdiğini ifade etti.
Körüğün önemi
Arıcılığın pratik bir ipucunu da paylaşan Özçanak, körüğün rolünü şöyle anlattı: 'Körük arıcının can yoldaşıdır. Körük arıların üzerine sıktığımızda, giriş ağzına sıktığımızda, koloni bir yangın olma ihtimaline karşı kovandan bal tüketiyor. Yol gideceğini hesap ederek, uçmak zorunda kalacağını hesap ederek bal dolduruyor kursağını. Kursağı bal dolu olan arı da kitinini kıvırıp da karşıdaki canlıyı sokamıyor. Bunu tedbir amaçlı sıkıyoruz. Ancak hırçın bir arıyla çalışıyorsan ne kadar körük sıkarsan sık, iğneyi yersin.'
Sonuç
Bir kovanla başlayan hobi, planlı üretim ve talebe uygun dağıtım sayesinde Bilecik'ten Türkiye geneline yayılan bir ana arı üretim serüvenine dönüştü. Özçanak'ın deneyimi, kendi ana arısını üretmenin maliyetleri düşürme ve sürdürülebilir üretim açısından önemini gösteriyor.
BAYRAM ÖZÇANAK "KURSAĞI BAL DOLU OLAN ARI DA KİTİNİNİ KIVIRIP DA KARŞIDAKİ CANLIYI SOKAMIYOR. BUNU TEDBİR AMAÇLI SIKIYORUZ. ANCAK HIRÇIN BİR ARIYLA ÇALIŞIYORSAN NE KADAR KÖRÜK SIKARSAN SIK, İĞNEYİ YERSİN" İFADELERİNE YER VERDİ.
