Akran zorbalığına karşı ailelerin uyanık olması gerekiyor
Okulların yanı sıra sosyal medya ve dijital platformlarda da giderek yaygınlaşan akran zorbalığı, çocuk ve ergenlerin ruh sağlığını olumsuz etkiliyor. Medicana Çamlıca Hastanesi’nden Klinik Psikolog Psk. Cansu Kaya, zorbalığın tek bir davranış değil; niyet, tekrarlama ve güç dengesizliği içeren sistematik bir örüntü olduğuna dikkat çekiyor.
Zorbalığın biçimleri ve kimler daha risk altında?
Psk. Cansu Kaya, akran zorbalığının fiziksel, sözel ve psikolojik boyutları olabildiğini belirtiyor. Kaya'ya göre erkek çocukları daha çok fiziksel, kız çocukları ise daha çok psikolojik zorbalıkla karşılaşıyor. Psk. Kaya, 'Zorbalık çoğu zaman daha güçlü, daha popüler ya da sosyal statüsü yüksek olduğu düşünülen çocuklar tarafından uygulanıyor. En savunmasız çocuklar ise bu davranışlara karşı daha büyük risk altında' diyor.
Siber zorbalığın özellikleri
Yüz yüze yaşanan zorbalığın yanı sıra siber zorbalık da ciddi sonuçlar doğuruyor. Psk. Cansu Kaya, çevrimiçi ortamdaki saldırıların mağdura 7/24 ulaşabildiğini ve kalıcı dijital izler bırakabildiğini vurguluyor. Kaya, 'Ebeveynler çocuklarının çevrimiçi dünyasını her zaman birebir takip edemeyebilir. Bu nedenle siber zorbalık, fark edilmesi en zor ama etkisi en yıkıcı zorbalık türlerinden biridir' şeklinde uyarıda bulunuyor.
'Çocuklar arasında olur' demeyin
Psk. Cansu Kaya, zorbalığın çocuklarda uzun vadeli etkilere yol açabileceğini; depresyon, kaygı bozuklukları, özgüven kaybı, akademik sorunlar ve ileride riskli davranışlara zemin hazırlayabileceğini belirtiyor. Bu nedenle 'Çocuklar arasında olur' yaklaşımının tehlikeli olduğunu söylüyor.
Ailelerin dikkat etmesi gereken belirtiler
Okula gitmek istememe, devamsızlık
Nedeni açıklanamayan fiziksel yaralanmalar
Sosyal ortamlardan kaçınma
Ani ruh hali değişimleri, içe kapanma veya öfke patlamaları
Uyku sorunları, kabuslar
İnternet veya telefon kullanımı sonrası belirgin gerginlik
Mağdura ve zorbalık yapan çocuğa yaklaşım
Psk. Cansu Kaya, zorbalığa uğrayan çocuğa yaklaşırken sakin kalmanın, çocuğu dinlemenin ve yaşananların onun suçu olmadığı mesajını net vermenin önemini vurguluyor. Okulla iş birliği yapılması ve çocuğun yalnız bırakılmaması gerektiğini belirtiyor.
Aynı zamanda zorbalık davranışı gösteren çocukların da genellikle karmaşık duygular ve ihtiyaçlarla baş etmeye çalıştığını ifade eden Kaya, bu çocukları suçlamanın yerine davranışın nedenlerini anlamaya yönelik müdahaleler ve sağlıklı baş etme becerilerinin öğretilmesi gerektiğini söylüyor. Psk. Kaya, akran zorbalığının hem mağdur hem de zorbalık yapan çocuk için profesyonel destek gerektirdiğini, erken psikolojik müdahalenin kalıcı ruhsal sorunların önlenmesinde belirleyici olduğunu ekliyor.
PSİKOLOG CANSU KAYA, AKRAN ZORBALIĞININ TEKİL BİR DAVRANIŞTAN ZİYADE NİYET, TEKRAR VE GÜÇ DENGESİZLİĞİ İÇEREN SİSTEMATİK BİR DAVRANIŞ ÖRÜNTÜSÜ OLDUĞUNUN ALTINI ÇİZDİ.
